Fortepian to jeden z najbardziej skomplikowanych instrumentów muzycznych, łączący w sobie elementy strunowe i perkusyjne. Jego konstrukcja składa się z kilku kluczowych części, które współpracują, aby zapewnić pełne brzmienie i precyzyjną dynamikę gry.
1. Obudowa i rama
Obudowa fortepianu wykonana jest zazwyczaj z drewna, co wpływa na jego akustykę i estetykę. Wewnątrz znajduje się żeliwna rama, która musi wytrzymać ogromne napięcie strun, często przekraczające 20 ton.
2. Struny
Fortepian posiada zestaw strun wykonanych ze stali i owijki z miedzi w przypadku niższych tonów. Struny są naciągnięte nad mostkiem, który przekazuje drgania do płyty rezonansowej.
3. Płyta rezonansowa
Płyta rezonansowa, zazwyczaj wykonana ze świerku, wzmacnia i kształtuje dźwięk, nadając mu odpowiednią barwę i głębię.
4. Mechanizm młoteczkowy
Jest to jeden z najważniejszych elementów fortepianu. Po naciśnięciu klawisza młoteczek pokryty filcem uderza w struny, powodując ich drganie. Mechanizm ten pozwala na kontrolę dynamiki i ekspresji gry.
5. Klawiatura
Standardowa klawiatura fortepianu składa się z 88 klawiszy (52 białych i 36 czarnych). Klawisze wykonane są zazwyczaj z drewna, a dawniej były pokrywane kością słoniową lub hebanem, natomiast obecnie stosuje się tworzywa sztuczne.
6. Pedaly
Fortepian zazwyczaj ma trzy pedały:
- Pedał prawy (sustain) – podtrzymuje dźwięk, nawet po zwolnieniu klawisza.
- Pedał lewy (una corda) – zmniejsza liczbę uderzanych strun, co daje cichszy dźwięk.
- Pedał środkowy (sostenuto) – utrzymuje tylko wybrane dźwięki, pozwalając na bardziej złożoną grę.
7. Mostki i stroiki
Mostki przenoszą drgania strun na płytę rezonansową, a stroiki pozwalają na dokładne nastrojenie instrumentu.
Fortepian jest arcydziełem inżynierii muzycznej, którego budowa wymaga precyzji i wysokiej jakości materiałów. Dzięki swojej skomplikowanej konstrukcji pozwala na niezwykłą ekspresję dźwiękową i szeroki zakres dynamiczny, czyniąc go jednym z najważniejszych instrumentów w muzyce klasycznej i współczesnej.